Phóng sự ảnh: Di tích lịch sử Đình làng Tượng Sơn và mộ danh tướng Nguyễn Dụng (Quảng Long - thị xã Ba Đồn)

Thứ ba - 07/08/2018 20:41

Ngày 30/7/2018 (18/6 âm lịch), phường Quảng Long tổ chức lễ khánh thành đình làng Tượng Sơn. Một dấu ấn mới được khắc ghi trong lòng nhân dân và con em quê hương phường Quảng Long, ngôi đình làng vừa được phục dựng, tôn tạo lại bằng sự nỗ lực lớn lao của Đảng, chính quyền, nhân dân và con em dân làng sinh sống lập nghiệp ở xa quê. Phóng sự ảnh này mong muốn giới thiệu với các bạn độc giả một phần nhỏ về di tích lịch sử đình làng Tượng Sơn và mộ danh tướng Nguyễn Dụng.

36812730 2135643906670564 7733006977709637632 n — Bằng di tích lịch sử cấp Quốc gia

QL 002 — Đình làng Tượng Sơn nằm ở trung tâm phường Quảng Long, cách quốc lộ 12A gần 500 mét về phía Tây Bắc theo trục đường liên huyện (phường Ba Đồn đi các xã vùng trên của huyện Quảng Trạch). Đình nằm trên một khu đất khá cao, trước mặt đình là dòng sông Mai (sông Kênh Kịa)

QL 005 — Đình làng được bài trí khá công phu hoành tráng, được bố trí xây dựng theo 3 phần rõ rệt: sân đình, tiền đình và hậu đình. Cổng đình có hai cột trụ cao vút, trên đỉnh được tạc hình con nghê mềm mại khỏa khoắn và uy nghiêm, phần thân cột điêu khắc hình rồng, hoa lá cách điệu tinh tế.

QL 006 — Trước đình có Miếu Ngũ phương và Bia Hạ mã.

QL 008 — Phần sân đình được trồng cây đa và cây phượng, bố trí bình phong, tượng voi trận và bệ thờ thần thổ địa. Đây là nơi để tổ chức vui chơi, múa hát, đấu võ, quyền roi, kéo co…

QL 009 — Mái đình lợp ngói mũi hài, hai đầu hồi xây bít đốc, bốn góc hình đầu đao cong, phía trên điêu khắc hình rồng . Trên nóc đình là hai con rồng chầu mặt nguyệt, tục gọi là "lưỡng long triều nguyệt".

QL 015 — Bàn thờ Thần Thổ địa trên sân đình

QL 022 — Tất cả đều được chạm khắc, sơn son thiếp vàng đẹp đẽ, tinh tế. Nội thất đình được trang trí với rất nhiều chủ đề phong phú như rồng, phượng, tùng, mai, trúc, bầu rượu, thanh gươm.

QL 023 — Tiền đình gồm 3 gian hai chái, là nơi để tế lễ, tập hợp dân làng, dâng cúng nên thông thoáng, rộng rãi, được coi là mỹ thuật nhất ở đình, gồm hoành phi, câu đối, là nơi để hương án chung.

QL 024 — Hai bên hương án có bàn thờ Quan tả, Quan hữu là 2 vị thần trấn giữ đình làng. Trước hương án được bài trí sắp xếp Bộ bát bửu theo tín ngưỡng dân gian gồm có: mâu, đao, thương, kích, chấp, chùy, trượng, mác, là những loại vũ khí biểu tượng tinh thần thượng võ.

QL 025 — Trên xà ngang ba gian giữa có gắn ba bức hoành phi đồ sộ sơn son thiếp vàng lộng lẫy với nội dung: “Sơn Chí Cao” - “Quốc Thái Dân Khang” - “Tượng Dĩ Điễn”.

Hậu đình là nơi thờ Thành Hoàng làng và các vị có công với đất nước, với quê hương. Về bố cục tổng thể không gian, diện tích đất tuy hẹp nhưng tầm nhìn phóng khoáng, đậm đà sắc thái dân gian, tạo được không khí trang nghiêm hoành tráng. Hậu đình bài trí tôn nghiêm gồm 3 gian, gian giữa để thờ Tam bảo, thờ các Thiên Thần, Nhân thần, Đại Tướng quân Nguyễn tướng công trung thần giám quân công Nguyễn Dụng và Thành hoàng của làng. Gian bên trái thờ Tam bảo, Tiền khai khai khẩn thủy tổ họ Trần, họ Ngô và các dòng họ vào sau như họ Đinh, họ Lê, họ Lý, họ Hoàng, họ Đặng, họ Đào.vv..; Gian bên phải thờ Tam bảo, Tiền khai khẩn thủy tổ họ Nguyễn, họ Phạm và các dòng họ Mai, họ Võ, họ Đậu, họ Đoàn.vv...

Phía sau bên phải đình chính là nhà chuẩn bị (nhà hội, nhà hậu): để hương chức, ban tế tự hội họp; để dân làng qui tụ chuẩn bị lễ cúng tế.

Gắn liền với đình làng là mộ danh tướng Nguyễn Dụng. Dưới cờ khởi nghĩa, thống nhất giang sơn, đánh đuổi quân Thanh xâm lược của Quang Trung - Nguyễn Huệ, tướng Nguyễn Dụng - người làng Tượng Sơn - đã lập nhiều công lớn, ông được vua Quang Trung phong hàm là Thống chế quận công. Dân làng tôn vinh ông, lập bàn thờ và thờ tại đình làng để ghi nhớ công lao to lớn của người con quê hương đã vì nghĩa lớn giúp nước, góp phần làm rạng danh quê hương làng Tượng.

Danh tướng Nguyễn Dụng mất ngày 20 tháng 6 năm Ất Hợi (1815), thọ 81 tuổi, thi hài an táng tại cánh đồng Cấm nơi đầu nguồn sông Mai (Thôn Pháp Kệ, xã Quảng Phương, huyện Quảng Trạch) gọi là lăng quan Cụ. Do thời gian quá lâu, lại qua những cuộc chiến tranh liên miên nên lăng mộ bị hư hỏng nặng, sau này dân làng cải táng, xây lại lăng mộ ở triền cát đầu làng, cách đình làng về phía Tây Bắc khoảng 1km (nay thuộc tổ dân phố Trường Sơn, phường Quảng Long) và rước vong linh về lập bàn thờ tại đình làng Tượng Sơn.

Với những đóng góp của tướng Nguyễn Dụng và đình làng Tượng Sơn trong quá trình đấu tranh xây dựng và bảo vệ đất nước, ngày 27 tháng 11 năm 2003, Bộ Văn hóa Thông tin đã ra Quyết định xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia cho “Lăng mộ tướng Nguyễn Dụng và đình Tượng Sơn”.

Tác giả bài viết: Dương Sơn