TÀI LIỆU TUYÊN TRUYỀN PHÁP LUẬT VỀ CHỐNG KHAI THÁC IUU.

Thứ tư - 22/03/2023 16:06

1. Khắc phục thẻ vàng của EC, phòng chống khai thác bấp hợp pháp
Ngày 23/10/2017, Ủy ban Châu Âu áp dụng biện pháp cảnh báo Thẻ vàng đối với thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào Châu Âu với lý do ngành khai thác thủy sản của nước ta vi phạm Quy định của EC về khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), cụ thể: khai thác thủy sản không có giấy phép khai thác thủy sản hoặc khai thác không đúng nội dung quy định trong giấp phép khai thác thủy sản; không ghi, nộp nhật ký hoặc báo cáo khai thác thủy sản; Sử dụng loại nghề, ngư cụ khai thác bị cấm hoặc không đúng quy định; Khai thác trong vùng cấm khai thác, trong thời gian cấm khai thác, khai thác các loài cấm khai thác hoặc dưới kích thước cho phép khai thác; Khai thác trái phép trong vùng biển nước ngoài.
Ngư dân toàn tỉnh nói chung và ngư dân thị xã nói riêng thường có hành vi khai thác bất hợp pháp như sử dụng chất nổ, xung điện để khai thác thủy sản, Khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển Trung Quốc, không ghi Nhật ký khai thác thủy, không báo cáo khai thác, không đảm bảo an toàn cho người và tàu cá, các giấy tờ theo quy định (bằng máy trưởng, thuyền trưởng, thuyền viên, không đánh dấu tàu cá; Mặc dù các cấp các ngành đã tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, xử lý nhưng tình trạng vi phạm vẫn chưa được ngăn chặn triệt để.
Các hành vi khai thác thủy sản bất hợp pháp gây nguy hại đến tài sản, sức khỏe của ngư dân do các điều kiện đảm bảo an toàn cho người, tàu cá khai thác trên biển không đầy đủ và đúng quy định; Đe doạ nghiêm trọng tới khai thác thủy sản một cách bền vững và gây nguy hại tới môi trường biển; Xuất khẩu hải sản vào thị trường EU nói riêng và các nước khác nói chung sẽ giảm, làm xấu đi hình ảnh và ảnh hưởng xấu đến uy tín, thương hiệu của ngành hải sản của Việt Nam nói chung và Quảng Bình nói riêng; Tác động tới điều kiện kinh tế xã hội, giá bán thủy sản sẽ giảm làm ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập trên mỗi chuyến biển của bà con ngư dân. Trường hợp, ngư dân Việt Nam nói chung và Quảng Bình nói riêng không có cải thiện tích cực về khai thác IUU, sẽ bị Ủy ban Châu Âu xem xét chuyển sang cảnh báo thẻ đỏ, đồng nghĩa với bị cấm xuất khẩu các mặt hàng hải sản khai thác sang EU.. Đặc biệt khi khai thác trái phép tại vùng biển nước ngoài và bị bắt giữ, xử lý rất nặng theo các chế tài của nước sở tại như tịch thu, đốt tàu cá, phạt tiền rất nặng, bị tạm giữ người trong thời gian chờ tiền phạt, gây khó khăn trong công tác bảo hộ công dân, làm mất uy tín của đất nước.
2, Thông báo một số văn bản pháp luật khai thác thủy sản mới.
- Luật Thủy sản 2017;
- Nghị định 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản;
- Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/03/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản;
- Thông tư số 21/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 quy định ghi, nộp báo cáo, nhật ký khai thác thủy sản; công bố cảng cá chỉ định xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác; danh sách tàu cá khai thác thủy sản bất hợp pháp; xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác.
- Thông tư số 22/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 hướng dẫn về thuyền viên tàu cá, tàu công vụ thủy sản;
- Thông tư số 23/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 quy định về đăng kiểm viên tàu cá; công nhận cơ sở đăng kiểm tàu cá; bảo đảm an toàn kỹ thuật tàu cá, tàu kiểm ngư; đăng ký tàu cá, tàu công vụ thủy sản; xóa đăng ký tàu cá và đánh dấu tàu cá;
- Thông tư số 13/2020/TT-BNNPTNT ngày 09/11/2020 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 21/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 quy định ghi, nộp báo cáo, nhật ký khai thác thủy sản; công bố cảng cá chỉ định xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác; danh sách tàu cá khai thác thủy sản bất hợp pháp; xác nhận nguyên liệu, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác;
- Thông tư 01/2022/TT-BNNPTNT ngày 18/01/2022 Sửa đổi, bổ sung một số Thông tư trong lĩnh vực thủy sản;
- Chỉ thị số 45/CT-TTg ngày 13/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định;
- Quyết định số 1077/QĐ-TTg ngày 14/9/2022 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Đề án “Phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định đến năm 2025”.
- Quyết định số 27/QĐ-BNN-TCTS ngày 05/01/2018 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc ban hành Tài liệu hướng dẫn xây dựng Kế hoạch thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá theo hướng dẫn của Ủy ban Châu Âu;
- Chỉ thị số 25-CT/TU ngày 15/12/2022 của BTV Tỉnh ủy về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng chống khai thác IUU;
- CV số 908-CV/TU ngày 15/4/2020 của Tỉnh ủy về tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo chống khai thác IUU;
- Kế hoạch số 94/UBND-KTN ngày 22/01/2018 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình về thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá theo hướng dẫn của Ủy ban Châu Âu trên địa bàn tỉnh Quảng Bình;
- Kế hoạch số 2338/KH-UBND ngày 7/12/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình về triển khai đề án chống khai thác IUU đến năm 2025;
- Kế hoạch số 76/KH-UBND ngày 17/1/2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình về triển khai thực hiện Chỉ thị số 25-CT/TU của BTV Tỉnh ủy về chống khai thác IUU;
- Kế hoạch số 87/KH-UBND ngày 18/1/2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình về đẩy mạnh chống khai thác IUU trong 04 tháng để chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra EC;
- Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành “Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, chuẩn bị làm việc với đoàn thanh tra của Uỷ ban Châu âu lần thứ 4”.
3. Các hoạt động khai thác bất hợp pháp
Một số hành vi khai thác bất hợp pháp thường gặp
- Khai thác thủy sản không có Giấy phép khai thác thủy sản
- Khai thác thủy sản trong vùng cấm khai thác, trong thời gian cấm khai thác; khai thác, vận chuyển thủy sản cấm khai thác; khai thác loài thủy sản có kích thước nhỏ hơn quy định; sử dụng nghề, ngư cụ khai thác bị cấm (chất nổ, xung điện, kích thước mắt lưới nhỏ hơn quy định,..);
- Khai thác trái phép loài thủy sản thuộc Danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm;
- Khai thác thủy sản trái phép trong vùng biển thuộc quyền quản lý của tổ chức quản lý nghề cá khu vực, quốc gia và vùng lãnh thổ khác;
- Khai thác thủy sản vượt sản lượng theo loài, khai thác sai vùng, quá hạn ghi trong giấy phép;
- Không ghi, ghi không đầy đủ, không đúng, không nộp nhật ký khai thác thủy sản, không báo cáo theo quy định;
- Tự ý đóng mới, cải hoán tàu cá, chuyển đổi nghề, đặc biệt tàu giã cào
- Không trang bị hoặc trang bị không đầy đủ hoặc không vận hành thiết bị thông tin liên lạc và thiết bị giám sát hành trình theo quy định;
- Không có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định;
- Ngăn cản, chống đối người có thẩm quyền thực hiện kiểm tra, giám sát sự tuân thủ đối với các quy định về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản;
- Tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập, chuyển khẩu, quá cảnh qua lãnh thổ Việt Nam thủy sản, sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác thủy sản bất hợp pháp;
- Sử dụng tàu cá không quốc tịch hoặc mang quốc tịch của quốc gia không phải là thành viên để khai thác thủy sản trái phép trong vùng biển quốc tế thuộc thẩm quyền quản lý của tổ chức quản lý nghề cá khu vực;
- Che giấu, giả mạo hoặc hủy chứng cứ vi phạm quy định liên quan đến khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản;
- Chuyển tải hoặc hỗ trợ cho tàu đã được xác định có hành vi khai thác thủy sản bất hợp pháp, trừ trường hợp bất khả kháng;
2. Các giải pháp chống khai thác bất hợp pháp
a, Đối với các chủ tàu cá, thuyền trưởng, ngư dân.
* Trước khi đi biển
- Trang bị đầy đủ các trang thiết bị an toàn, thông tin liên lạc theo quy định (phao cứu sinh, đèn tín hiệu, cứu hỏa, cứu đắm, máy thông tin liên lạc, máy giám sát hành trình tàu cá đối với tàu cá từ 15m trở lên,…..)
- Kiểm tra, chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ của tàu cá: Giấy đăng ký tàu cá, Giấy CN an toàn kỹ thuật (còn hạn), Giấy phép khai thác thủy sản (còn hạn), Sổ Danh bạ thuyền viên, Nhật ký khai thác, Giấy chứng nhận đảm bảo an toàn thực phẩm cho tàu cá, các văn bằng chứng chỉ chuyên môn phù hợp và giấy tờ tùy thân và các giấy tờ khác theo quy định.
- Không chuyển đổi nghề sang nghề giã cào, không đóng mới, nâng cấp, mua tàu giã cào ngoại tỉnh về; Không đóng mới, nhập khẩu, thuê tàu trần, cải hoán hoặc chuyển nhượng sang các nghề: kết hợp ánh sáng hoạt động tại tuyến bờ và tuyến lộng; nghề te xiệp, xịch, đáy trong sông, đáy biển; tàu lắp máy chính dưới 30CV làm các nghề.
- Kiểm tra số đăng ký tàu cá, dấu hiệu nhận biết tàu cá, trường hợp bị mờ thì kẻ lại, kiểm tra kích thước mắt lưới ở khu vực tập trung cá, nếu nhỏ hơn quy định phải thay lại cho đúng.
- Trường hợp không đủ các thủ tục giấy tờ, các điều kiện trên thì phải liên hệ với Chi cục Thủy sản để được hướng dẫn hoàn thiện, đáp ứng các điều kiện, quy định của pháp luật mới được phép đi biển.
- Khi đi qua cửa sông, phải chấp hành sự kiểm tra, kiểm soát của Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá, phải được Văn phòng ký xác nhận vào Giấy kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản mới được phép đi khai thác thủy sản và giữ giấy này để nộp cho BQL Cảng cá khi về cảng.
* Trong quá trình khai thác thủy sản
- Khai thác đúng với các nội dung của Giấy phép khai thác thủy sản, đặc biệt là thời gian khai thác, đối tượng khai thác, vùng biển khai thác.
- Nghiêm cấm khai thác hải sản trái phép tại vùng biển nước ngoài.
- Không khai thác, vận chuyển thủy sản cấm khai thác; khai thác loài thủy sản có kích thước nhỏ hơn quy định; sử dụng nghề, ngư cụ khai thác bị cấm như xung điện, chất nổ, chất độc
- Ghi Nhật ký khai thác từng chuyến theo quy định mới như tọa độ, sản lượng, loài, thời gian khai thác, …)
- Mở thiết bị giám sát hành trình 24/24, thông tin liên lạc để cơ quan chức năng quản lý, đồng thời thường xuyên cập nhật thông tin thời tiết, áp thấp, bão để có phương án sản xuất, trú tránh an toàn
- Trong quá trình khai thác nếu có sự cố (tai nạn, bị tàu lạ tấn công, hỏng máy..) phải thông tin, liên lạc với các cơ quan chức năng để được hỗ trợ (Trạm Bờ của Chi cục Thủy sản, Biên phòng,…)
- Không hỗ trợ, tiếp tay cho các tàu cá khai thác bất hợp pháp
- Chấp hành sự kiểm tra, kiểm soát của cơ quan chức năng.
* Sau khi kết thúc chuyến biển
- Nộp Nhật ký khai thác cho Ban quản lý cảng cá
- Chấp hành sự kiểm tra, kiểm soát của Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cátrong quá trình lên cá; Ghi đầy đủ báo cáo khai thác vào Giấy kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản và đưa cho văn phòng kiểm tra, xác nhận làm cơ sở xác nhận, chứng nhận nguồn gốc hải sản.
* Xử lý đối với tàu cá vi phạm
Các trường hợp vi phạm khai thác bất hợp pháp sẽ bị xử lý rất nặng, đặc biệt đối với hành vi khai thác thủy sản tại vùng biển nước ngoài:
- Xử phạt tiền: ở mức cao nhất trong khung hình phạt.
- Tước giấy phép khai thác thủy sản 6 tháng đến 01 năm hoặc vĩnh viển (đối với tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.
- Không được hỗ trợ các chính sách của nhà nước, đặc biệt là chính sách hỗ trợ theo Quyết định số 48/2010/QĐ-TTg ngày .
- Xử lý hình sự đối với các trường hợp tái phạm hoặc môi giới cho tàu cá, ngư dân khai thác trái phép tại vùng biển nước ngoài.
b, Đối với chính quyền xã, phường
- Tổ chức tuyên truyền về các quy định về chống khai thác IUU cho người dân trên địa bàn, tập trung vào chủ tàu, thuyền trưởng, cơ sở thu mua, kinh doanh hải sản bằng nhiều hình thức như tổ chức hội nghị tuyên truyền, tập huấn, tổ chức cho chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá ký cam kết không khai thác IUU; phát trên hệ thống loa phát thanh của địa phương; lồng ghép tuyên truyền trong các buổi sinh hoạt dân cư và các hình thức phù hợp khác.
- Tăng cường thực hiện công tác chống khai thác IUU phù hợp với tình hình thực tiễn nghề cá của địa phương; tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, chịu trách nhiệm chính, sâu sát, trực tiếp, nắm vững địa bàn quản lý, tuyên truyền vận động người dân tuân thủ pháp luật, đảm bảo “Dân biết, dân hiểu, dân theo, dân làm”, phân công cho từng cán bộ, công chức cấp xã chịu trách nhiệm theo dõi, quản lý từng nhóm chủ tàu, thuyền trưởng trên địa bàn; nắm chắc địa bàn để phát hiện, ngăn chặn kịp thời các vi phạm khai thác IUU, tàu cá đi khai thác hải sản trái phép tại vùng biển nước ngoài.
- Chủ động nắm tình hình hoạt động của tàu cá, đánh bắt thủy sản tại vùng biển ven bờ, trường hợp phát hiện vi phạm thì sử dụng lực lượng, phương tiện tại chổ (công an xã, dân quân) để kiểm tra, kiểm soát bắt giữ đối tượng vi phạm và xử lý theo quy định. Trường hợp đã thực hiện nhưng tình hình phức tạp thì báo cáo cấp thị xã, Chi cục Thủy sản để phối hợp kiểm tra, xử lý dứt điểm.
- Rà soát, lập danh sách tàu cá có nguy cơ vi phạm vùng biển nước ngoài để ngăn chặn từ xa; Phối hợp với Đồn Biên phòng CK Cảng Gianh, Phòng Kinh tế thị xã và các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra, xác minh khi có thông tin tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài; Tổ chức kiểm điểm, răn đe các chủ tàu, thuyền trưởng có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài trước cộng đồng ngư dân địa phương, công khai niêm yết danh sách tàu cá vi phạm tại UBND cấp xã đồng thời thông báo công khai trên hệ thống truyền thanh của địa phương
- Chịu trách nhiệm trước UBND thị xã, tỉnh nếu để xẩy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU, đặc biệt để tàu cá, ngư dân trên địa bàn khai thác trái phép tại vùng biển nước ngoài.

Nguồn tin: UBND thị xã Ba Đồn