Trên công trường thi công đập thủy lợi Rào Nan

Có mặt tại công trình đập thủy lợi Rào Nan vào những ngày cuối tháng 2-2020, chúng tôi ghi nhận không khí làm việc hết sức khẩn trương, sôi nổi. Là đơn vị thi công công trình, Tập đoàn Sơn Hải đã huy động 60 cán bộ, kỹ sư, công nhân thường trực làm việc tại công trình, trong đó có 20 lao động địa phương. Tập đoàn cũng đã huy động hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình
 
Dự án công trình đập thủy lợi Rào Nan (thôn Linh Cận Sơn, xã Quảng Sơn, thị xã Ba Đồn) có tổng mức đầu tư 350 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu đầu tư của Chính phủ. Đơn vị được giao làm chủ đầu tư là Bộ Nông nghiệp-PTNT, công trình gồm các hạng mục chính, như: hệ thống đập dâng để cấp nước tự chảy, hệ thống kênh mương dẫn nước, hệ thống đê đập.
 
Theo thiết kế, công trình đập thủy lợi Rào Nan được xây mới là đập tràn dạng Ôfixêrôp, đặt trên hệ thống cọc khoan nhồi (283 cọc có đường kính 1m, chiều sâu 20m), kết cầu toàn bộ bằng bê tông cốt thép. Cao trình ngưỡng tràn là 6m, chiều dài đập dâng trên 177m, bao gồm 15 cửa van, mỗi cửa van rộng 10m và 2 cửa xả cát, mỗi cửa rộng 4,5m. Về điều tiết cho công trình, hết mùa mưa bão, hệ thống cửa van sẽ đóng lại, đập dâng nước lên nhằm cấp nước tưới cho những tháng thiếu nước. Khi mùa lũ đến, toàn bộ cửa van sẽ được mở để thoát lũ. 
Đơn vị trúng thầu thi công đập tràn, cống lấy nước là Tập đoàn Sơn Hải. Đây là Tập đoàn có uy tín trong lĩnh vực xây dựng, đã từng trúng thầu thi công các công trình thủy lợi lớn, như: hồ chứa nước Tả Trạch (Thừa Thiên Huế), Ngàn Trươi (Hà Tĩnh), Thác Chuối (Quảng Bình… và hàng chục công trình giao thông quan trọng khác.
 
Những công trình do Tập đoàn Sơn Hải thi công đều đạt chất lượng cao, tạo dựng được tên tuổi, thương hiệu trong ngành xây dựng. Công ty có đủ máy móc, thiết bị hiện đại, nhân lực gồm các kỹ sư lâu năm có tay nghề cao, kinh nghiệm thi công các công trình lớn và các bộ phận kiểm soát nghiêm ngặt.
 
Theo số liệu từ đơn vị thi công, tính đến ngày 24-2-2020, đơn vị thi công đã đắp xong đê quai thương lưu và hạ lưu dài khoảng 170m, rộng gần 50m, chế ngự hoàn toàn con nước của sông Rào Nan. Theo đó, một kênh dẫn dọc cho nước chảy để thi công đê cũng được hoàn thành với chiều dài khoảng 200m, rộng 50m có thể chống chọi với lũ tiểu mãn. Hai bên bờ kênh đang hoàn tất việc kè rọ đá để chống xói lở, bảo vệ đất sản xuất cho bà con. Chiếc máy khoan cọc nhồi được đánh giá hiện đại nhất Việt Nam được Tập đoàn Sơn Hải huy động đã cho khoan và cắm những chiếc cọc đầu tiên.
 
Ông Hoàng Văn Thái, chỉ huy công trình cho biết: “Sau khi hoàn thành nhồi cọc bê tông, Tập đoàn sẽ huy động thêm lực lượng, phương tiện, máy móc để tập trung đổ bê tông và thi công các hạng mục. Đến mùa mưa lũ, chúng tôi sẽ cho hạ đê quai ở thượng lưu bằng mặt đê cũ, lắp thêm rọ đá để lũ chảy qua mà không ảnh hưởng đến công trình. Điều kiện ăn, ở, lương thưởng của anh em công nhân cũng được Tập đoàn chăm lo chu đáo”.
 
Theo kế hoạch, đập thủy lợi Rào Nan sẽ hoàn thành trong vòng 22 tháng. Đó là con đập dâng, có chức năng thoát lũ bằng cách tự chảy qua tràn. Khi mùa mưa lũ về, đơn vị quản lý, vận hành sẽ nâng 15 cửa xả van để trả lại khả năng thoát lũ của dòng sông. Chức năng của đập đơn giản nhưng kết cấu vững chắc hơn đập thủy lợi bình thường.
 
Vì vậy, bản chất đập Rào Nan là công trình đập dâng, nước vẫn chảy bình thường, chứ không phải là hồ chứa, không gây thêm ngập vùng hạ du mà còn góp phần giảm lũ nhờ dung tích phòng lũ trong lòng hồ. Ngoài ra, để bảo vệ bờ sông trong khu vực ảnh hưởng của dòng chảy, dự án sẽ đầu tư bờ kè bằng hệ thống cọc khoan nhồi bê tông cốt thép cao 19,5m, cắm vào đá 1m, phía trên xếp rọ đá bảo vệ bờ đến 7m. Do vậy, công trình sẽ được bảo đảm an toàn tuyệt đối.
 
GS.TS Nguyễn Quốc Dũng, Viện trưởng Viện Thủy công, Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam từng khẳng định khi trả lời báo chí: “Chúng tôi tính toán dựa trên quan trắc cơn lũ lớn nhất từ lúc xây đập Rào Nan cho đến nay. Dựa trên cơ sở đó và tính toán lớn hơn 1,5 lần nên độ an toàn tuyệt đối”.
Công trình sau khi hoàn thành sẽ cung cấp nước sản xuất và nước sinh hoạt cho 9 xã vùng Nam sông Gianh, 13 xã phía Bắc sông Gianh và 6 xã vùng Nam huyện Quảng Trạch, diện tích tưới cho sản xuất nông nghiệp là 1.800ha; bảo đảm cấp nước sinh hoạt với lưu lượng 32.000m³/ngày, đêm và nước sản xuất công nghiệp 12.000m³/ngày, đêm.
 
Ông Trần Đức Trường, một người dân thôn Linh Cận Sơn, xã Quảng Sơn phấn khởi: “Công trình đập thủy lợi Rào Nan được thi công là mong muốn lâu nay của hàng nghìn người dân. Qua đó, giúp gia đình chúng tôi và các gia đình khác vơi bớt lo lắng vì thiếu nguồn nước sinh hoạt, sản xuất trong mùa khô”.
 
Có thể nói, việc triển khai đầu tư xây dựng dự án đập thủy lợi Rào Nan có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với việc phát triển kinh tế-xã hội của huyện Quảng Trạch và thị xã Ba Đồn. Vì vậy, các cấp chính quyền, cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương, nhà khoa học đã khảo sát, nghiên cứu tỷ mỷ về các điều kiện bảo đảm để thi công và phát huy tác dụng, hiệu quả công trình một cách tốt nhất khi đưa vào sử dụng. Một số hoài nghi, lo lắng của bà con trước đây cũng đã được giải đáp một cách cặn kẽ, thấu đáo thông qua những căn cứ khoa học. Sau khi được tiếp cận những thông tin về công trình, đại đa số người dân đã đồng thuận cao và tạo điều kiện cho đơn vị thi công.