"Dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày mồng 7 về coi cướp cù". Đây là câu vè truyền qua nhiều thế hệ để nói về trò chơi cướp cù trong lễ Khai hạ làng Tượng Sơn ở phường Quảng Long, thị xã Ba Đồn. Lễ hội được tổ chức vào ngày 07/01 (âm lịch) hàng năm và nổi tiếng hai bờ Bắc-Nam sông Gianh từ thời Trịnh-Nguyễn phân tranh.
Đình làng Tượng Sơn
Đình làng Tượng Sơn là một trong những ngôi đình lớn trên đất Quảng Bình, được xây dựng vào năm Canh Ngọ 1750, dùng để thờ cúng thành hoàng làng và những người có công với quê hương, đất nước. Trải qua bao nhiêu năm lịch sử, năm 2003, đình Tượng Sơn được Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Đến năm 2017, được sự cho phép và hỗ trợ của Nhà nước, với sự quyết tâm cao của Đảng bộ và nhân dân, con em địa phương đang sống và làm việc trên mọi miền đất nước đã ủng hộ kinh phí trùng tu, tôn tạo lại đình làng. Về cơ bản, đình được xây dựng, trùng tu, tôn tạo lại trên nền đất cũ, theo kiến trúc đình làng cổ Việt Nam, nhưng đồ sộ, hoành tráng hơn so với trước. Ngày nay, đình làng Tượng Sơn là nơi hội họp, diễn ra các hoạt động văn hóa-văn nghệ, lưu giữ nhiều phong tục, tập quán tốt đẹp và còn là hiện thân của tình đoàn kết cộng đồng nơi đây.
Nghi thức cúng tế tại tiền điện đình làng.
Theo truyền thống, lễ hội Đình làng Tượng Sơn được tổ chức thành 2 phần: Phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức vào buổi sáng tại Đình làng Tượng Sơn, theo đó, ngay từ sáng sớm, đông đảo bà con nhân dân trong phường tập trung về đình làng để tổ chức lễ khai hạ đầu xuân. Lễ khai hạ được tổ chức hết sức trang nghiêm, gồm những màn múa quyền, múa roi, múa đao, kiếm do các cụ cao tuổi trong làng biểu diễn. Đây là nét văn hóa truyền thống thể hiện tinh thần thượng võ của người dân Quảng Long, nhằm cầu cho mưa thuận, gió hòa, cầu cho mùa màng bội thu, mong muốn người dân có cuộc sống bình yên và thịnh vượng.
Nghi thức đấu roi tại sân đình trong Lễ Khai hạ.
Trò chuyện với chúng tôi, ông Trần Văn Trọng- TDP Trường Sơn, phường Quảng Long cho biết: “Đây là lễ hội độc đáo của địa phương, lôi cuốn bao người khắp các làng, xã, huyện lân cận và con em xa quê về tham gia lễ hội để cầu mong cho năm mới dân làng được no ấm và hạnh phúc”.
Màn tung cù vào lưới đẹp mắt
Sau lễ khai hạ được tổ chức chu đáo tại đình làng Tượng Sơn là phần hội bao gồm hội cướp cù và hội vật. Cướp cù được diễn ra trên một sân cát có chiều dài khoảng 200m và chiều rộng khoảng 150m. Sân chia thành hai đội, hai đầu góc sân dựng hai cây tre cao chừng 10m, phía trên buộc thêm rổ tre để làm mục tiêu ném cù lên. Không giống như những trò chơi khác, hội cù ở đây hai đội cùng tranh nhau quả cù rồi ném vào rổ của mình, trong khi đó đội còn lại sẽ tìm mọi cách giành lại quả cù để về đội mình ném lên rổ. Điểm độc đáo của lễ hội này là số lượng người hai đội không hạn chế, không quy định già, trẻ, gái, trai. Đội nào giành chiến thắng sẽ được ghi vào lịch sử hội cù của làng Tượng Sơn. Đấu thủ hai bên dùng sự nhanh nhẹn, khéo léo để tranh nhau ném quả cù vào rọ trong tiếng reo hò cổ vũ của người xem. Theo quan niệm của người dân nơi đây, ai cướp được cù và tung được cù vào rọ là năm mới cả đội gặp nhiều may mắn, làm ăn phát đạt. Anh Hoàng Nam Doan- TDP Trường Sơn, phường Quảng Long cho biết: “Hôm nay phường Quảng Long tổ chức lễ hội Khai hạ đầu năm 2023, bà con ở mọi miền cũng về tham gia lễ hội của phường nhà rất là đông, vui vẻ; các trận đấu diễn ra rất hấp dẫn, sôi nổi”.
Hội vật diễn ra ngay sau hội cướp cù cống hiến cho khán giả nhiều trận đấu giữa các đô vật từ nhiều nơi trong vùng.
Sau khi kết thúc hội cướp cù là hội vật thu hút nhiều đô vật, thi đấu ở các hạng cân khác nhau. Được biết, để chuẩn bị cho hội vật truyền thống năm nay, trước đó, các đô vật được tuyển chọn từ các tổ dân phố của phường để tham gia tranh tài nên không khí càng hấp dẫn khi các đô vật ganh đua quyết liệt, ngang sức, ngang tài. Hội vật rộn rã tiếng chiêng, tiếng trống thúc giục và tiếng reo hò cổ vũ của khán giả. Cũng thông qua hội vật này để phường tuyển chọn các đô vật xuất sắc tham gia Hội vật truyền thống của thị xã được tổ chức vào ngày 10 tháng Giêng hàng năm.
Là người con xa quê hương lâu năm trở về, ông Ngô Văn Kiệm- huyện Cần Giờ, TP.Hồ Chí Minh chia sẻ: “Xa quê hương đã 30 năm, dịp Tết này, tôi trở về và tham gia lễ hội đầu năm của phường, tôi thấy rất là vui, vì 2 năm qua không tổ chức được lễ hội vì đại dịch Covid- 19, nhưng năm nay lễ hội đã được tổ chức quá hoành tráng và rất vui, ý nghĩa”. Ông Ngô Văn Sáu- Chủ tịch UBND phường Quảng Long, thị xã Ba Đồn cho biết: “Trong năm 2019, phường đã xây dựng sới vật và sân cướp cù xứng tầm lễ hội, đảm bảo phục vụ tốt hơn cho nhân dân và du khách hàng năm về dự lễ hội. Lễ hội truyền thống của phường Quảng Long được tổ chức hằng năm vào mỗi dịp Tết đến, ai ai cũng náo nức tham gia lễ hội, chung vui những môn thể thao truyền thống và mong muốn một năm mới thành công, thuận lợi; đến ngày nay chúng tôi, thế hệ mai sau quyết tâm giữ gìn bản sắc truyền thống văn hóa của địa phương để làm cho lễ hội ngày một phát triển, và có ý nghĩa hơn”.
Các đô vật thi đấu hết mình cùng với sự cổ vũ nhiệt tình của khán giả.
Lễ hội đình làng Tượng Sơn ở phường Quảng Long được tổ chức hàng năm để cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, người dân trong làng được mạnh khỏe, làm ăn phát đạt. Đồng thời tạo không khí vui vẻ trong những ngày đầu xuân Quý Mão 2023.
Trung tâm VH-TT&TT thị xã Ba Đồn
Thị xã Ba Đồn phấn đấu khai thác, nuôi trồng thủy sản đạt 17.300 tấn
Thị xã Ba Đồn: Lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ quy tập trên địa bàn phường Ba Đồn.
Đồng chí PCT UBND thị xã Ba Đồn đối thoại với người dân xã Quảng Thủy về giải quyết thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai
Thị xã Ba Đồn: Chú trọng các biện pháp phòng chống đuối nước cho trẻ
Ban Chấp hành Đảng bộ thị xã Ba Đồn đánh giá tình hình kinh tế -xã hội và công tác xây dựng Đảng quý I năm 2024.
LỊCH NGHỈ LỄ CHIẾN THẮNG 30/4 VÀ QUỐC TẾ LAO ĐỘNG 01/5/2024
Đại hội Hội Luật gia thị xã Ba Đồn lần thứ III, nhiệm kỳ 2024 – 2029.
Chủ động ngăn chặn khai thác hải sản trái phép
Hội nghị triển khai nhiệm vụ diễn tập khu vực phòng thủ thị xã Ba Đồn năm 2024.
Thông báo về việc treo Quốc kỳ và nghỉ lễ Ngày Chiến thắng (30/4), Ngày Quốc tế lao động (01/5) năm 2024
